این است
معنی سخن علی‌وار علی که:
"آن ها که بی دانش و ناآگاه عبادت می کنند همچون
خر گردنده خراسند، راه می‌پیمایند و به جایی نمی‌رسند، صبح تا شام در
حرکتند و در راه، اما در پایان راه به همان نقطه می رسند که آغاز کرده
بودند".
معنی عبادت برای عبادت، مذهب برای مذهب و راه برای راه این است.
راه نه برای راه، بلکه برای رسیدن به هدف،
و مذهب نه برای مذهب بلکه راهی
به سوی هدف.
اما امروز، مذهب برای مذهب است که ارج دارد، و این است که اعتقاد به مذهب، از معتقد به آن مذهب سلب مسئولیت می‌کند. آن هم از کدام مذهب؟ از خود اسلام که اصولاً عمیق‌ترین و روشن‌ترین و قاطع‌ترین بیان را برای نشان دادن مسئولیت انسان انتخاب می‌کند، زیرا وقتی عقاید مذهبی، شعائر مذهبی و احکام مذهبی خود هدف شد، هرکه مذهب داشت به هدف رسیده است و دیگر مسئولیتی بارش نیست. نماز برای نماز به این معنی است که هرکه نماز گذاشت مسئولیتش را انجام داده است اما قرآن که می گوید: "ان الصلاة تنهی عن الفحشاء و المنکر" به این معنی است که نماز وسیله نفی و نهی زشتی و بدی است و اگر نماز کسی چنین نقشی نداشت و این نتیجه‌ها از آن برنیامد، نمازگزار و بی‌نماز یکی است، اتومبیلی که مرا به جایی نبرد با اتومبیل نداشتن یکی است. اتومبیل برای اتومبیل یعنی چه؟؟
